logo
post image
user image

DIGITAL GENERATION

Muallif

July 19, 2024

218

Python da qatorlar bilan ishlash va qatorlarni formatlashni o'rganamiz

Python

Assalom alaykum! Meni ismim Abdujabbor, ushbu maqolada python dasturlash tilida qatorlar bilan qanday ishlash, ularni qanday formatlash usullari haqida qisqacha ma'lumot berib o'tmoqchiman.

Assalom alaykum, Abdujabbor! Maqolani juda yaxshi yozgansiz va tushunarli qilib bayon qilgansiz. Qalin qilishni so'ragan joylaringizni kiritib, yaxshilab formatladim. Mana siz so'ragan ko'rinishdagi maqola:


Python dasturlash tilida qatorlar bilan ishlash va ularni formatlash usullari

Python dasturlash tilida qatorlar (string) ni ikki xil usul bilan e'lon qilishimiz mumkin:

  1. Ikkitalik qo'shtirnoq bilan:

 

python

Копировать код

some_double_quote_str = "Hello World"

  1. Bittalik qo'shtirnoq bilan:

 

python

Копировать код

some_quote_str = 'Hello World'

Bularning asosiy farqi nimada degan savol paydo bo'lishi tabiiy. Masalan, mana bu kabi gapni string ko'rinishida e'lon qilmoqchiman:

  • I'm 32 years old

Bu kabi qatorni e'lon qilganimizda ikkitalik qo'shtirnoqdan foydalangan ma'qul:


 

python

Копировать код

some_str = "I'm 32 years old"

Agar biz bunday qatorni bittalik qo'shtirnoqda e'lon qilmoqchi bo'lsak:


 

python

Копировать код

some_str = 'I'm 32 years old'

Bu holatda interpretator sintaksis xatolik mavjudligi haqida xabar beradi.

Shu kabi alternativ holatda mana bunaqa e'lon qilinishi ham mumkin:


 

python

Копировать код

some_str = "I"m 32 years old"

Bu holatdayam biz sintaksis xatolik mavjudligini ko'rishimiz mumkin. Bunday holatlardan qochish uchun biz backslash ("") lardan foydalanishimiz kerak:


 

python

Копировать код

some_str = "I\"m 32 years old"

Yana bitta misol:


 

python

Копировать код

some_str = 'I\'m 32 years old and I am from "Tashkent"'

Ya'ni, bizga kerakli simvollarni backslash qo'yib ekranga chiqarish imkonimiz mavjud.

Stringlarni bir-biriga qo'shish uchun (bu narsa ingliz tilida concatenation deyiladi) "+" simvolidan foydalanishimiz mumkin bo'ladi. Misol:


 

python

Копировать код

hello = "Hello" world = "world" result = hello + " " + world print(result)

Shunda ekranda "Hello World" so'zi paydo bo'ladi.

Python dasturlash tilida string tipi immutable (o'zgarmas) hisoblanadi, ya'ni siz stringning biron bir simvolini to'g'ridan-to'g'ri o'zgartirishingiz mumkin emas. Masalan, aytaylik biz biron stringni e'lon qilamiz:


 

python

Копировать код

random_str = "HelloWorld"

Shundan so'ng agar shu qatorning birinchi harfini o'zgartirmoqchi bo'lsak:


 

python

Копировать код

random_str[0] = 'h'

Bu holda bizga interpretator xatolik haqida xabar berishini ko'rishimiz mumkin. Shuning uchun biron simvolni o'zgartirmoqchi bo'lsak, odatda:


 

python

Копировать код

random_str = "HelloWorld" random_str2 = "h" + random_str[1:]

Kochirish usulidan foydalanishimiz mumkin bo'ladi.

Ish jarayonida ko'pincha biron tipdagi qiymatni stringga yoki teskarisiga o'girishga to'g'ri keladi. Python buning uchun juda qulay imkoniyat beradi va str() funksiyasi orqali siz sonlar raqamlarni string ko'rinishga konvertatsiya qilishingiz mumkin:


 

python

Копировать код

x = 10 str_x = str(x) print(type(str_x))

Shunda biz ekranda str_x obyektimiz string ekanini ko'rishimiz mumkin bo'ladi.

Shuningdek string bilan ishlaydigan juda ko'p funksiyalar mavjud bo'lib, ulardan ayrimlari quyidagilar:

  • lower – qatorni kichik harflarga o'zgartirish
  • upper – qatorni katta harflarga o'zgartirish
  • startsWith – so'zni biron prefix bilan boshlanayotganini tekshirish
  • endsWith – so'zni biron suffix bilan tugayotganini tekshirish
  • count – so'zdagi biron bir simvolni sonini hisoblash

Va hohazo, shu kabi juda ko'p funksiyalari mavjud. Bu funksiyalar bilan batafsil mana bu yerda tanishishingiz mumkin.

Umuman olganda, Python dasturlash tilini o'rganish uchun eng yaxshi resurs offitsial dokumentatsiya bo'lsa kerak nazarimda. Bundan tashqari, albatta, juda ko'p online kurslar ham mavjud.

Endi Python'da qatorlarni formatlashni ko'rib chiqsak, Python'da qatorlarni formatlash uchun format() metodidan foydalaniladi:


 

python

Копировать код

s = "Hello {}" print(s.format("World!"))

Shunda ekranga "Hello World" so'zi chiqadi. "{}" simvollari ichiga format metodiga berilayotgan parametrlar to'g'ridan-to'g'ri uzatiladi, ketma-ketligi 0, 1, 2 kabi davom etadi. Quyidagi misolda ko'rishimiz mumkin:


 

python

Копировать код

print("{}, {}, {}".format("a", "b", "c"))

Yoki


 

python

Копировать код

print("{0}, {1}, {2}".format("a", "b", "c"))

Shunda har bir "{}" ichiga format metodi argumentlari jo'natiladi, shuningdek biz ularni ketma-ketligini indekslar orqali o'zgartirishimiz ham mumkin:


 

python

Копировать код

print("{2}, {1}, {0}".format("a", "b", "c"))

Shuningdek, bu argumentlarni ba'zi metodlar orqali formatlab, keyin ekranga chiqarishimiz ham mumkin. Masalan:


 

python

Копировать код

print("int: {0:d}; hex: {0:x}; oct: {0:o}; bin: {0:b}".format(33))

Bu yerda 33 sonini 10-lik, 16-lik, 8-lik va 2-lik sanoq tizimlaridagi ko'rinishini ekranga chiqaramiz. Shuningdek batafsilroq mana shu yerda yoki mana bu manbada o'qishingiz mumkin.

Xa, aytgancha, Python dasturlash tili hozirgi kunda eng mashxur dasturlash tillaridan biri bo'lib, Google/Facebook/Apple kabi katta kompaniyalarda Python tilini biladigan muhandislarga talab katta. Shuning uchun, qaysi dasturlash tilini o'rgangan ma'qul deb savol berishganda, ko'pincha Python deb javob beraman. Chunki uni o'rganish oson, dokumentatsiya juda zo'r yozilgan va community ham juda yaxshi. Ha, aytmoqchi, agar siz Python'ni yaxshi bilsangiz va Django frameworki bilan tanish bo'lsangiz, o'zimizning mahalliy kompaniyalarda ham bemalol ish topishingiz mumkin.

O'zim Python dasturchi emasman, shunchaki syntaksisi bilan qisman tanishman, shuning uchun agar xato yoki kamchiliklar bo'lsa, uzr.

Izohlar